Çoklu Kamera girişi ne demektir?
Bir bilgisayara ve dolayısıyla kullanacak olduğunuz yayın yazılımına (Wirecast, Vmix, OBS vs.) birden fazla kamera kaynağını bağımsız kaynaklar olarak tanıtabilmeye çoklu kamera girişi diyebiliriz. Bu sayede bu bağımsız kaynakları TV programlarındaki gibi KJ'lerin yani grafiklerin içerisine veya üzerine yerleştirebilmek ve sahneler arası geçişleri yapabilmek çok rahat olacaktır.
Ekipman halen pahalı mı?
Geçmiş yıllara göre birden fazla kamera ile küçük ölçekte canlı yayınlar yapmak her ne kadar hesaplı bir hale gelmiş olsa da, günümüz şartlarında bu ekipmanları temin etmek halen küçük işletmelerin bütçelerini aşan yatırımlar gerektiriyor.
Yayıncılıkta kullanılan cihazlar günümüz teknolojisinde hızlı bir gelişim göstermedi mi?
Çok değil hemen hemen 4 yıl öncesine göre bile, devrim niteliğinde ve geçmişe göre hesaplı ekipmanlar piyasaya sürüldü fakat bu cihazlar bile tek başlarına yayıncıların bütün ihtiyaçları karşılamaya yetmiyor.
Peki ucuz yoldan çoklu kamera yayını yapmak mümkün mü?
En çok tavsiye edilen, en güvenilir yayıncılık standartları ne yazık ki yüksek bütçeler ve kalifiye iş gücü gerektiriyor, öncelikle bunu herkesin bilmesi gerekmekte. Buna rağmen sizler için mümkün olduğunca ucuz olan fakat kendi içinde riskler barındıran bir reji oluşturmaya çalışacağım. Haydi başlayalım!
Düşük bütçeli bir yayın için neler gerekli?
Kameralar ve Kablolar: Yayıncılıkta SDI çıkışı veren kameralar ve SDI kablolama bir standarttır, ve genelde bu tarz kameralar pek ucuz sayılmaz. Bu sebepten ötürü temiz HDMI çıkışına sahip olan kameralardan satın almak SDI kameralara göre ucuza gelecektir. Fakat hemen burada HDMI kablolar hakkında bir uyarı yapmak durumundayım, uzun mesafeler boyunca sinyal taşımak durumunda kalırsanız fiber veya aktif HDMI kablolarına ihtiyacınız olacaktır.
HDMI Kartları:
Öncelikle kameralarınızdan alacak olduğunuz ses ve görüntü sinyallerini bilgisayarınıza aktarmanız gerekmektedir. HDMI üzerinden bu işlemi yapmanın en sağlıklı ve güvenilir yolu Elgato veya Blackmagic gibi markaların HDMI kartlarını satın almaktır ama bu cihazların fiyatları ne yazık ki düşük bütçeli yayıncıların cüzdanlarını zorlamaktadır. Bu sebepten ötürü bir seferde sadece bir adet kamera sinyalini bilgisayara aktarabilen ve HDMI girişini USB üzerinden bilgisayarınıza aktaran küçük siyah kartlardan almanız gerekecektir (HDMI Capture Card). Fakat hemen bir uyarı yapıyım, bu cihazlar yayıncılıkta güvenilir bir üne sahip değildirler dolayısıyla her zaman elinizde yedeklerinin olması gerekmektedir. USB Hublar:
Diyelim birden fazla kameranız var ve HDMI kartlarınız da hazır ama bilgisayarınızda kamera sayısı kadar usb girişi bulunmuyor. Bu durumda usb hublara ihtiyacınız olacaktır. Bu hublar pasif ve aktif olarak ikiye ayrılır. Kendi güç adaptörleri olanlar aktif olarak, gücünü takılı olduğu bilgisayardan alanlar pasif diye adlandırılır. Bilgisayarınızın gücüne göre aktif veya pasif usb hublar almanız gerekebilir. Örneğin güçlü bir bilgisayarda pasif bir usb hub ile 3 kamerayı aynı anda bilgisayarınız tanırken, güçsüz bir bilgisayar aynı pasif hub üzerinden sadece 1 adet kamerayı tanıyabilir.
Bilgisayar ve Yazılım:
Bunca ekipmanın arasında önemsiz gibi gözüken fakat çok büyük öneme sahip olan bir diğer ekipman ise yayın için gerekli olan bilgisayarlardır. Güçlü bir bilgisayar önemli bir yatırımdır ve yayın sırasındaki riskleri düşürmenize yardımcı olacaktır.
Yazılıma gelirsek piyasadaki en güvenilir yazılım VMix olarak bilinmektedir. VMix ücretlidir ve sadece Windows işletim sisteminde çalışmaktadır. Bunun dışında benim en çok sevdiğim ve kullanımı en kolay olan yazılım Wirecast isimli ve üst paket ücreti an itibari ile 14.000 TL civarındadır. Ücretsiz olarak ise önereceğim yazılım OBS isimli yazılım olacaktır.
Yayının yapılacağı ana bilgisayar PC olacaksa, en güvenilir ve yayıncılıkta standart haline gelmiş donanımlar VMix web sayfasındaki referans sistemlerdeki gibi olmalıdır. Yani kısaca GTX-RTX ekran kartlarına sahip, hard diski SDD ve işlemcisi ise Intel olarak tavsiye edilmektedir. Eğer Mac kullanmayı planlıyorsanız, M1 işlemcileri denemenizi öneririz çünkü Intel işlemcili Mac bilgisayarlada GTX-RTX ekran kartları bulunmamaktadır. M1 işlemcili Mac bilgisayarlar RTX-GTX ekran kartlarına sahip olmamasına rağmen canlı yayınlarda çok başarılı sonuçlar vermekteler.
Tüm bu bilgiler ışığında, VMix referans sistemlerinden gereksinimlerinize ve bütçenize en uygun olan bilgisayara eş değer bir yayın bilgisayarı satın almanız gerekecektir.
Peki bu işin doğru yolu nedir hocam?
Doğru yol güvenilir olandır çünkü yayın sırasında riski en az indirgemek gerekir. Güvenilir cihazlar ve yöntemleri detaylı bir şekilde anlatmak saatler sürer fakat bir başka blog yazısında bu konuyu basitçe ele alacağım. Ama şimdilik Sonnet marka kasalar ve Blackmagic Decklink HDMI kartlar ile bağımsız kaynakların tek bir bilgisayara bağlanması bir çok yayıncı tarafından denenmiş ve güven kazanmış bir yöntem diyebilirim.
İyi Yayınlar! Fatih Uğur - Prodüktör @Vidyograf www.vidyograf.com